در شرایط جنگ و بحران، انسان با اضطراب، ترس و عدم اطمینان روبه‌رو می‌شود. قرآن کریم به ما می‌آموزد که “الَّا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ”؛ تنها با یاد خدا دل‌ها آرامش می‌یابند. این جمله کلیدی، مبنای اعتماد و امید در دل ماست. در این شرایط، دعا نه تنها یک عمل دینی بلکه ابزاری برای آرامش روح و تجدید نیرو محسوب می‌شود.
دعاها و اذکار قدرتمند برای آرامش در جنگ
در ادامه دعاهایی که میتواند به شما کمک کند را توضیح می‌دهیم:
۱. دعای امام صادق(ع) برای کاهش اضطراب
روایتی عملی دارد: «ابتدا دست بر قلب بذار و بگو “بسم‌الله”، سپس ۷ بار بخوان:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ، أَعُوذُ بِعِزَّةِ اللَّهِ، وَ أَعُوذُ بِقُدْرَةِ اللَّهِ، وَ أَعُوذُ بِجَلَالِ اللَّهِ، وَ أَعُوذُ بِعَظَمَةِ اللَّهِ، وَ أَعُوذُ بِجَمْعِ اللَّهِ، وَ أَعُوذُ بِرَسُولِ اللَّهِ، وَ أَعُوذُ بِأَسْمَاءِ اللَّهِ مِنْ شَرِّ مَا أَحْذَرُ، وَ مِنْ شَرِّ مَا أَخَافُ، عَلَى نَفْسِي، وَ عَلَى دِينِي، وَ عَلَى أَهْلِي، وَ عَلَى مَالِي، وَ عَلَى إِخْوَانِي، وَ عَلَى أَوْلَادِي
ترجمه فارسی: به نام خداوند بخشنده مهربان، پناه می‌برم به عزت خدا، پناه می‌برم به قدرت خدا، پناه می‌برم به جلال خدا، پناه می‌برم به عظمت خدا، پناه می‌برم به همه‌ی موجودات خدا، پناه می‌برم به رسول خدا، و پناه می‌برم به نام‌های خدا از شرّ آنچه بر آن بیم دارم و از شر آنچه از آن می‌ترسم، برای خودم، دینم، خانواده‌ام، مالم، برادرانم و فرزندانم
این دعا شامل درخواست پناه، آرامش و رهایی از ترس است و یک تمرین روحانی ساده و موثر .
۲. «حسبنا الله و نعم الوکیل»
این ذکر خلاصه‌ای قدرتمند از سپردن همه چیز به خداوند است:
«خدا کافی ماست و بهترین حمایت‌کننده»
همراه با آیات زیر هم برای قلب آرامش‌آور است .
لَا إِلَهَ إِلَّا أَنتَ سُبْحَانَكَ إِنِّي كُنتُ مِنَ الظَّالِمِينَ (سوره انبیاء، آیه ۸۷)
ترجمه فارسی: معبودی جز تو نیست، پاک و منزهی، همانا من از ستمکاران بودم.
الَّذِينَ آمَنُوا وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللَّهِ ۗ أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ. (سوره رعد، آیه ۲۸)
ترجمه فارسی: آنان که ایمان آورده‌اند و دل‌هایشان با یاد خدا آرام می‌گیرد. آگاه باشید! فقط با یاد خدا دل‌ها آرامش می‌گیرند.
۳. چهار سوره معجزه‌آسا برای دفع بلا
تلاوت مداوم کافرون، اخلاص، فلق و ناس (معوذات) و آیه‌الکرسی توصیه شده است. این اذکار، سپری معنوی در برابر هر نوع تهدید، نگرانی یا بلا هستند .
1. سوره الکافرون (سوره ۱۰۹)
متن عربی:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ
قُلْ يَا أَيُّهَا الْكَافِرُونَ
لَا أَعْبُدُ مَا تَعْبُدُونَ
وَلَا أَنتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ
وَلَا أَنَا عَابِدٌ مَّا عَبَدتُّمْ
وَلَا أَنتُمْ عَابِدُونَ مَا أَعْبُدُ
لَكُمْ دِينُكُمْ وَلِيَ دِينِ
ترجمه فارسی:
بگو: ای کافران! من آنچه را شما می‌پرستید نمی‌پرستم، و شما نیز آنچه را من می‌پرستم نمی‌پرستید. من هرگز آنچه شما می‌پرستید پرستش نخواهم کرد، و شما نیز هرگز آنچه را من می‌پرستم پرستش نخواهید کرد. دین شما برای خودتان، و دین من برای من.
2. سوره الإخلاص (سوره ۱۱۲)
متن عربی:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ
قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ
اللَّهُ الصَّمَدُ
لَمْ يَلِدْ وَلَمْ يُولَدْ
وَلَمْ يَكُن لَّهُ كُفُوًا أَحَدٌ
ترجمه فارسی: بگو: اوست خداوند یگانه، خدایی بی‌نیاز، نه زاده و نه زاییده شده، و برای او هیچ‌کس همتا نبوده است.
3. سوره الفلق (سوره ۱۱۳)
متن عربی:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ الْفَلَقِ
مِن شَرِّ مَا خَلَقَ
وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ
وَمِن شَرِّ النَّفَّاثَاتِ فِي الْعُقَدِ
وَمِن شَرِّ حَاسِدٍ إِذَا حَسَدَ
ترجمه:
بگو: پناه می‌برم به پروردگار سپیده‌دم، از شرّ هر آنچه آفریده، و از شرّ تاریکی چون فراگیر شود، و از شرّ زنان افسونگر که در گره‌ها می‌دمند، و از شرّ حسود آنگاه که حسد ورزد.
4. سوره الناس (سوره ۱۱۴)
متن عربی:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ
قُلْ أَعُوذُ بِرَبِّ النَّاسِ
مَلِكِ النَّاسِ
إِلَـٰهِ النَّاسِ
مِن شَرِّ الْوَسْوَاسِ الْخَنَّاسِ
الَّذِي يُوَسْوِسُ فِي صُدُورِ النَّاسِ
مِنَ الْجِنَّةِ وَالنَّاسِ
ترجمه فارسی: بگو: پناه می‌برم به پروردگار مردم، پادشاه مردم، معبود مردم، از شرّ وسوسه‌گر پنهان، آن‌که در سینه‌های مردم وسوسه میکند، چه از جنّ باشد و چه از انسان.
5. آیة‌الکرسی (سوره بقره، آیه ۲۵۵)
متن عربی:
اللَّهُ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْحَيُّ الْقَيُّومُ ۚ
لَا تَأْخُذُهُ سِنَةٌ وَلَا نَوْمٌ ۚ
لَهُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ ۗ
مَن ذَا الَّذِي يَشْفَعُ عِندَهُ إِلَّا بِإِذْنِهِ ۚ
يَعْلَمُ مَا بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَمَا خَلْفَهُمْ ۖ
وَلَا يُحِيطُونَ بِشَيْءٍ مِّنْ عِلْمِهِ إِلَّا بِمَا شَاءَ ۚ
وَسِعَ كُرْسِيُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ ۖ
وَلَا يَئُودُهُ حِفْظُهُمَا ۚ وَهُوَ الْعَلِيُّ الْعَظِيمُ
ترجمه فارسی:
خداست که معبودی جز او نیست، زنده و برپادارنده است. نه خواب سبک او را فرو می‌گیرد و نه خواب سنگین. آنچه در آسمان‌ها و زمین است از آنِ اوست. چه کسی میتواند جز به فرمان او نزد او شفاعت کند؟ آنچه پیش روی مردم است و آنچه پشت سر دارند می‌داند، و کسی جز به خواست او به علم او احاطه ندارد. کرسی او آسمان‌ها و زمین را در برگرفته، نگهداری آن دو بر او سنگین نیست، و اوست بلندمرتبه و عظیم‌الشأن.
۴. دعای امام صادق با توسل به صفات الهی
دعایی طولانی و معنوی که با «یَا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ…» آغاز می‌شود، با تمرکز بر قدرت، لطف و مشیت الهی، شرایط سخت را به آرامش عبور میدهد .
یَا مَنْ تُحَلُّ بِهِ عُقَدُ الْمَکَارِهِ، وَ یَا مَنْ یُفْثَأُ بِهِ حَدُّ الشَّدَائِدِ، وَ یَا مَنْ یُلْتَمَسُ مِنْهُ الْمَخْرَجُ إِلَی رَوْحِ الْفَرَجِ، ذَلَّتْ لِقُدْرَتِکَ الصِّعَابُ، وَ تَسَبَّبَتْ بِرَأْفَتِکَ أَسْبَابُ، وَ جَرَی بِقُدْرَتِکَ الْقَضَاءُ، وَ مَضَتْ عَلَی إِرَادَتِکَ الْأَشْیَاءُ، فَهِیَ بِمَشِیَّتِکَ دُونَ قَوْلِکَ مُؤْتَمِرَةٌ، وَ بِإِرَادَتِکَ دُونَ نَهْیِکَ مُنْزَجِرَةٌ، أَنْتَ الْمَدْعُوُّ فِی الْکُرَبِ وَ الْمَرْجُوُّ لِلْمُهِمَّاتِ، یَسْأَلُکَ مَنْ فَرَجَ الْمَکَارِهِ لَمْ یَزَلْ، وَ أَنْتَ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْأَحَدُ الْفَرْدُ الصَّمَدُ، الَّذِی لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ، وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ کُفُواً أَحَدٌ، صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ افْعَلْ بِی مَا أَنْتَ أَهْلُهُ…
ترجمه:
ای آن‌که گره‌های سختی به دست او گشوده می‌شود!
ای آن‌که تیزی سختی‌ها به کمک او شکسته می‌شود!
ای آن‌که راه رهایی و رسیدن به آرامش از جانب او جُسته می‌شود!
سختی‌ها در برابر قدرتت رام شده‌اند،
و اسباب (گشایش) به سبب مهرت فراهم گشته‌اند،
و قضا و قدر به فرمان تو جاری شده،
و همه چیز بر طبق اراده‌ات پیش می‌رود.
همه چیز، بی‌نیاز از گفتار تو، به فرمان مشیّت تو در حرکت است،
و بی‌نیاز از نهی تو، از آنچه نمی‌خواهی بازداشته می‌شود.
تویی که در شداید خوانده می‌شوی،
و در کارهای دشوار مورد امیدی،
کسی که همواره گره مشکلات را می‌گشاید، از تو درخواست میکند.
تویی خدای یگانه، بی‌نیاز، بی‌فرزند و بی‌مانند.
بر محمد و آلش درود فرست،
و با من چنان کن که شایسته کرم توست…
۵. دعاهای اسلامی جهانی برای محافظت
در سنت عترت و همچنین منابع امروز جهان اسلام، دعاهای زیر رایج‌اند:
- رَبَّنَآ أَفْرِغْ … وَثَبِّتْ أَقْدَامَهُم … (برای شکیبایی و نصرت)
- اللَّهُمَّ استُرْ عَوْرَاتِهِم … (برای محافظت از همه جهات)
راهکارهای عملی ترکیبی دعا + رفتار معنوی
- تمرکز بر معنا و ترجمه دعاها: فقط خواندن کافی نیست؛ معنی آن را در دل حس کنید.
- شبانه‌روزی بودن ذکر: صبح، شب و در زمان اضطراب حتی زیر لب.
- هم‌دلی با دیگران: جمع‌های دعا در مسجد یا خانه ملتهب را آرام‌تر میکند
- تکرار و پیوستگی: ثبات در ذکر، باور به نتیجه‌اش را تقویت میکند.
نتیجه‌گیری
دعای آرامش در جنگ ترکیبی از ایمان، ذکر و تمرکز معنوی است. با بهره‌گیری از دعاهای طبقه‌بندی‌شده – مانند دعای امام صادق، معوذات و آیات قرآنی – می‌توان دل‌هایی پراضطراب را آرام کرد و امید به فردایی روشن را در دل‌ها روشن نگه داشت.
سوالات متداول
